Türkiye veya Topluluk’ta serbest dolaşımda bulunan eşyanın Türkiye-Avrupa Topluluğu gümrük birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgedir. Yani, eşya AB üyesi ülkelerden A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde gelmez ise eşyaya 3. ülkelere uygulanan vergi oranları uygulanır. Bu belge, Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasındaki sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünleri ticaretinde kullanılan, eşyanın Türkiye ve Toplulukta serbest dolaşımda olduğunu gösteren ve o eşyanın tercihli rejimden faydalanmasını sağlamaktadır.
A.TR Dolaşım Belgelerine ilişkin hükümler 03.09.2002 tarihli ve 24865 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2002/4616 sayılı “Türkiye ile Avrupa Topluluğu Arasında Oluşturulan Gümrük Birliğinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Karar” ile düzenlenmiştir.
A.TR Dolaşım Belgesi, Türkiye’den Topluluğa veya Topluluktan Türkiye’ye doğrudan nakledilen eşya için düzenlenir.
A.TR Dolaşım Belgesi eşyanın gümrük vergisinden muaf tutulmasını sağlamakta olup, eşyaya ait KDV tahsil edilmektedir. Bu durumda, KDV matrahı eşyanın CIF kıymetidir.
Tümüyle Türkiye veya Topluluk’ta elde edilmiş olan ya da tamamı veya bir kısmı üçüncü ülkeler menşeli olup Türkiye ya da Toplulukta ithal işlemleri tamamlanmış, gerekli gümrük vergisi, eş etkili vergi ve resimleri tahsil edilmiş, bu vergi ve resimleri tam veya kısmi bir iadeden yararlanmamış eşyadır.
Son günlük veya haftalık dinlenmenin bitiminden başlamak üzere 24 saatlik süre içerisinde 11 saatlik dinlenme gereklidir. Herhangi iki haftalık dinlenme süreci arasında 3 defadan fazla olmamak şartıyla 9 saate düşürülebilir
AETR Konvansiyonu, Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Taşıtlarda Çalışan Personelin Çalışmalarına İlişkin Avrupa Anlaşması’dır. Karayoluyla uluslararası yolcu ve yük taşımacılığının geliştirilmesi, iyileştirilmesi, karayolu trafiğinin güvenliğini artırmak, uluslararası karayolu taşımacılığı alanındaki çalışma koşullarını, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ilkeleriyle uyumlu hale getirmek ve düzenlemelere uyulmasını temin etmek üzere bazı önlemleri birlikte almak amacı ile hazırlanmıştır.
Söz konusu Konvansiyona taraf olan 51 ülke bulunmaktadır: “Almanya, Andora, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Fransa, Hollanda, İtalya, İspanya, Lüksemburg, Portekiz, Danimarka, Finlandiya, Birleşik Krallık, Yunanistan, İsveç, İrlanda, Kıbrıs Rum Kesimi, Beyaz Rusya, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Gürcistan, Macaristan, Malta, Karadağ, Kazakistan, Kırgızistan, Lituanya, Letonya, Liechtenstein, Makedonya, Moldova, Polonya, Romanya, Rusya, Slovakya, Slovenya, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan, Ukrayna, Özbekistan, Norveç, Sırbistan, İsviçre, San Marino, Ermenistan
Analog takograflı araçların Sayısal takograf ile değişmesi ile ilgili bir uyarlama zorunluluğu yoktur. Düzenleme, 16 Haziran 2010 tarihinden sonra tescil edilen 3,5 ton ve daha fazla eşya taşımacılığı yapan araçlarla sürücü dahil olmak üzere 9 ve daha fazla yolcu taşıyan araçlara uygulanmaktadır.
Analog takograflı araçların Sayısal takograf ile değişmesi ile ilgili bir uyarlama zorunluluğu yoktur. Düzenleme, 16 Haziran 2010 tarihinden sonra tescil edilen 3,5 ton ve daha fazla eşya taşımacılığı yapan araçlarla sürücü dahil olmak üzere 9 ve daha fazla yolcu taşıyan araçlara uygulanmaktadır.
C1 yetki belgesi: Sadece kendi esas iştigal konusu ile ilgili eşya taşımacılığı yapacak ve ticari maksatla taşımacılık yapmayacaklara,
C2 yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı yapacaklara,
C3 yetki belgesi: Ticari amaçla ev ve büro eşyası taşımacılığı yapacaklara,
C yetki belgelerin yanı sıra aşağıdaki belgeler de mevcuttur:
L2 yetki belgesi: Uluslararası ve yurtiçi lojistik işletmeciliği
M3 yetki belgesi: Uluslararası ve yurtiçi kargo işletmeciliği
R2 yetki belgesi: Uluslararası ve yurtiçi taşıma işleri organizatörlüğü
Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 18. maddesi uyarınca, yetki belgelerinin yenilenmesi için yetki belgesinin geçerlilik süresinin sona erdiği tarihten itibaren 60 gün içinde Bakanlığa yazılı olarak müracaat edilmesi halinde; yetki belgesi, yenileme ücretinin ödendiği tarih esas alınarak yenilenir. Yenileme ücretinin, söz konusu 60 günlük süre içinde ve ödeme tarihindeki geçerli yenileme ücreti olarak ödenmesi şarttır.
61 inci gün ile 90 ıncı gün arasında Bakanlığa yazılı olarak müracaat edilmesi halinde ise; yetki belgesi, yenileme ücreti ödeme tarihindeki geçerli tam ücretin yarısı olarak alınır ve bu ücretin ödendiği tarih esas alınarak yetki belgesi yenilenir. Söz konusu yenileme ücretinin belirtilen 61 inci gün ile 90 ıncı gün arasında ve ödeme tarihinde geçerli ücret esas alınarak ödenmiş olması şarttır.
Yetki belgesi sahipleri tarafından yetki belgesinin geçerlilik süresinin sona erdiği tarihten itibaren, bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen süreler içinde müracaat edilmemesi veya müracaat edildiği halde yetki belgesi yenilemenin şartlarının yerine getirilmemesi halinde yetki belgesi yenileme hakkı kaybedilir.
Çekici Muayene Evrakı- TÜVTÜRK
Çekici Yol Değerlilik Testi- TÜVTÜRK
Römork Yol Değerlilik Testi- TÜVTÜRK
Çekici Yeşil Motor Evrakı- Üretici Firma
Römork Yeşil Motor Evrakı- Üretici Firma
Takograf Kalibrasyon Evrakı- Yetkili Servis
Yetki Belgesi – UDH Bakanlığı
Taşıt Belgesi- UDH Bakanlığı
Çekici Taşıt Kartı- UDH Bakanlığı
Römork Taşıt Kartı- UDH Bakanlığı
Ruhsat- Emniyet Genel Müdürlüğü
Beynelmilel Ruhsat- TURING
Ehliyet- Emniyet Genel Müdürlüğü
Beynelmilel Ehliyet- TURING
Uygunluk Belgesi ve Resimler- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
Çekici Trafik Sigortası- Sigorta Firması
Römork Trafik Sigortası- Sigorta Firması
Çekici Kaskosu- Sigorta Firması
Römork Kaskosu- Sigorta Firması
Çekici Yeşil Kartı- Sigorta Firması
Güzergah Geçiş Belgeleri- Ticaret Odaları
KUBIS Formu- Ticaret Odaları
TIR Karnesi- Yüklenici Firma
Çekici Listesi- İhracatçı firma
CMR- Yüklenici firma
Yük Faturası- İhracatçı firma
A.TR Dolaşım Belgesi 2002/4616 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre Türkiye veya Topluluk’ta serbest dolaşımda bulunan eşyanın Türkiye-Avrupa Topluluğu gümrük birliği çerçevesinde tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, gümrük idaresince ya da bu idare tarafından yetki verilmiş kuruluşlarca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen bir belgedir. A.TR Dolaşım Belgesi eşyanın serbest dolaşım durumunda olduğunu gösteren bir belge olup eşyanın menşeini göstermez.EUR.1 Dolaşım Belgesi ise eşyanın menşeini kanıtlamaya yarayan bir belgedir.
Evet. Form A Belgesi Genelleştirimiş Tercihler Sistemi(GTS) çerçevesinde tercihli rejimden faydalanması talep edilen eşyanın GTS ülkesi menşeli olduğunun ispatı için kullanılan bir belgedir. Yani eşyanın tercihli menşe statüsünü gösterir.Ancak menşe şahadetnamesi ise eşyanın tercihli olmayan menşe statüsünü gösteren bir belge olup herhangi bir şekilde indimli tarifeden faylanmayı sağlamaz.
TIR karnesi kullanmak için ikamet ettiğiniz ülkenin Kefil kuruluşuna üye olmak ve TIR Sözleşmesi şartları uyarınca TIR sistemine kabul edilmeniz gerekmektedir.
TIR karnesi kısmi deniz ve tren yolunu da içeren karayolu geçiş hareketlerinde kullanılabilir. Deniz veya tren yolu ile taşıma süresince TIR karnesi askıya alınır. TIR Karnesi özetleri yeniden karayolu ile taşımanın başladığı TIR geçiş işlemlerinin yapılabildiği ilk gümrükte kontrol edilir.
Üye ülkeler: Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya, Azerbaycan, Beyaz Rusya, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Makedonya, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lihtenştayn, Lüksemburg, Malta, Moldova, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Rusya Federasyonu, Sırbistan-Karadağ, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Türkiye, İngiltere ve Ukrayna.
b) UBAK Belgesi (Sadece UBAK belgesi ile yapılan taşımalarda)
c) EURO III-IV-V Motorlu Araçların Egzost ve Gürültü Emisyonları ile Güvenlik Zorunluluklarına İlişkin Teknik Hükümlere Uygunluk Belgesi
d) Römork ve Yarı Römorkun Güvenlik Gerekliliklerine İlişkin Uygunluk Belgesi
e) Motorlu Taşıt ve Römork ya da Yarı- Römork için Yol Değerlilik Testi
f) Geçerli Araç Muayenesi
UBAK İzin belgesi geçerli olduğu topraklar içerisinde, yükleme ve boşaltma noktaları arasında ve Kullanım Kılavuzunda belirtilen gerekli evrakların aracın üzerinde bulunması şartıyla iki UBAK üyesi ülke arasında taşımacılığa izin vermektedir. Örneğin bir Türk aracı, firmasına o yıl tahsis edilmiş olan bir UBAK izin belgesi ile Türkiye’den aldığı bir yükü yine UBAK üyesi olan Romanya’ya varış ve transit geçilen ülkelerde başka bir geçiş belgesi ibraz etmeksizin taşıyabilmektedir.
Yine firmasına ait bir UBAK izin belgesi ile Romanya’da aldığı bir yükü başka bir geçiş belgesi ibraz etmeksizin Bulgaristan’a taşıyabilmektedir.
Şöyle ki, bir Türk nakliyecisi Avusturya geçerli bir UBAK izin belgesi ile Avusturya’ya ikili ve 3. ülke taşıması yapabilir, aynı zamanda eğer varış ülkesi Almanya ise Avusturya’yı Avusturya geçerli bu UBAK izin belgesi ile transit de geçebilir.
Ancak, eğer Türk nakliyecisinin aracında Avusturya geçersiz bir UBAK izin belgesi var ise, bu belge ile asla Avusturya’ya yük boşaltamaz ya da yük alamaz ( komple ya da parsiyel fark etmez). Varış ülkesi Almanya ise Avusturya geçersiz bir UBAK izin belgesi ile Avusturya’yı ya transit/tektip geçiş belgesi ibraz ederek ya da başka bir taşımacılık modu (Ro-La) ile transit geçebilir.
Ülkemizde geçiş belgeleri C türü, L2, M3 ve R2 yetki belgesi sahibi firmaların “kamyon, kamyon-römork, çekici+yarı-römork ve yarı-römorkları” için düzenlenir.
İstiap haddi 10 tondan az olan taşıtlara geçiş belgesi verilmez. Kara sınır kapılarımız olan komşu ülkelere yönelik 2’li taşımalarda; 3,5 ton ve üzeri araçlara, oto taşımaları ve özel donanımlı taşıtlara verilir.
Çeşitlerine göre:
a) İkili geçiş belgesi: İki ülke arasında yapılan bir taşımada varış ülkesinde ibraz edilmesi gereken belgedir.
b) Transit geçiş belgesi: Varış ülkesine gidişte güzergâh üzerinde transit geçilen her bir ülke için ibraz edilmesi gereken belgedir.
c) Üçüncü ülke belgesi: Aracın kayıt ülkesi haricinde bir ülkeden yük alıp yine kayıt ülkesi dışında başka bir ülkeye taşıması durumunda iki ülke için ibraz edilmesi gereken belgedir.
d) Dönüş Yükü belgesi: Varış ülkesi dışında herhangi bir ülkeden alınan yük için ibraz edilmesi gereken belgedir.
Firmaların taşıma tip ve güzergâhlarına göre tahsis edilecek geçiş belgelerinin koşulları, her sene Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yayımlanan “Geçiş Belgesi Dağıtım Esasları Yönergesi” ile belirlenmekte ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin ilgili Ticaret Odalarınca tahsisi yapılmaktadır.
b) UBAK belgesinin geçerli olduğu ülkelere dikkat edilmesi,
c) UBAK izin belgesinin beraberindeki evrakların araçta olması,
d) UBAK seyir defterinin eksiksiz ve doğru bilgiler ile doldurulmuş olması,
e) Taşımaya uygun geçiş belgesinin olması (ikili, transit,3. ülke),
f) Geçiş belgesinin doğru ve eksiksiz olarak doldurulmuş olması,
g) Çıkış yapmış olan araca geçiş belgesi tahsisi yapılmadığının dikkate alınması,
h) Süresi dolmuş UBAK ve geçiş belgeleri ile yurtdışına çıkış yapılmaması,
ı) UBAK izin belgesi icmal tablolarının zamanında Bankalığa iletilmesi,
i) İadesi zorunlu geçiş belgelerinin ilgili Ticaret Odalarına iade edilmesi.
IRU ulusal dernekler aracılığıyla dünya genelinde karayolu taşımacılığı sektörünü temsil etmektedir. IRU otobüs işletmecilerinden, taksilere ve kamyonlara, büyük taşımacılık filolarından araç sahibi sürücülere kadar bir çok sektörün sorunlarını ve ihtiyaçlarını dile getirmektedir. Karayolu taşımacılığını etkileyen kararların alındığı uluslararası platformlarda, sektörün çıkarlarını savunmaktadır. Yüksek mesleki standartların geliştirilmesi ve benimsenmesi, karayolu taşımacılığının güvenlik düzeyinin ve çevrenin korunmasına katkının arttırılması, kişilerin ve malların hareketliliğinin sağlanması yönünde çalışmalar gerçekleştiren IRU ayrıca, araçların çıkış yaptıkları sınır kapısında kontrol edildikten sonra varış noktasına kadar, yol boyunca geçiş yapılan diğer sınır kapılarında başka kontrollerin yapılmasına ihtiyaç duyulmadan geçebilmelerine olanak sağlayan TIR sisteminin de uluslararası garantörü durumundadır.
Kaptanın adı ve soyadı,
Taşıyanın ad ve soyadı / Ticaret unvanı,
Geminin adı ve tabiiyeti,
Yükletenin adı ve soyadı / Ticaret unvanı,
Gönderilenin adı ve soyadı / Ticaret unvanı,
Yüklemenin yapılacağı liman,
Tahliyenin yapılacağı liman veya buna dair talimat alınacak yeri,
Gemiye yüklenen veya taşınmak üzere teslim alınan malların;
Cinsi,
Ölçüsü,
Sayı, tartı veya adeti,
Markaları,
Haricen belli olan hal ve maliyeti,
Navluna ait şartlar,
Tanzim olunan nüshalar.
Gemi yetkilisi gemiye gönderilen yükleme ordinosuna, varsa yük hakkında gerekli gördüğü rezervleri, notları, yükleri ve ambalajı hakkındaki bilgileri yazarak bir kopyasını yük sahibine, diğer kopyasını da gemi sahibine verir. Gemi sahibi veya acentesi kendisine ulaşan ordinoya göre konşimento düzenleyerek, bunu yük sahibine teslim eder. "Not Negotiable" ibaresi olan konşimentolar hiçbir şekilde ciro edilemez, devredilemez.
Tesellüm Konşimentosu (Received Bill of Lading): Yükün gemiye teslim edilmesinin şart olmadığı durumlarda hazırlanır. Bu tür konşimentolar yük taşıyıcıya taşınmak üzere teslim edildiğinde hazırlanır. (Teslim Konşimentosu)
Yükleme Konşimentosu : Yükün ne zaman ve hangi gemiye yüklenmiş olduğuna dair şerh verildiği takdirde bu konşimento yükleme konşimentosu hükmünde olmaktadır.
Konşimento işlerinde bir anlaşmazlığa yer verilmemesi için, aşağıda belirtilen hususlara dikkat etmek gerekir;
Evrakların ibrazı istendiği zaman, tam takım olarak takdim edilebilmeli.
Değişiklikler gemi işleticisinin veya acentesinin yetkili bir kişisi tarafından tasdik edilmiş olmalı.
Konşimentonun, belirli yükün ambalajının yetersiz olması nedeniyle yükün hasarlı olduğu hakkında bir şerhi taşıması halinde, temiz konşimento (Clean Bill of Lading) olmamasından dolayı finansal ödeme için banka tarafından kabul edilebilir olmalı.
Evrak "ONBOARD" (GEMİDE) ibaresi taşımalı.
"ONBOARD" şerhini taşıyan, fakat acentesi tarafından tarihlenmemiş, imzalanmamış ve/veya paraflanmamış olmamalı.
Konşimento, emre muharrer düzenlenmiş ise açık cirolu olmaması.
Akreditif şartları CF veya CIF kontratlarından bahsediyorsa konşimento, "FREIGHT PREPAID" (Navlun peşin ödenmiştir) ibaresini taşımalı.
Navlun ücreti faturaya dahil edilmişse, konşimento "FREIGHT PREPAID" ibaresi taşımalı.
Akreditif, konşimentonun doğrudan doğruya nama yazılı olması gerektiğini yazıyorsa, konşimento emre muharrer hazırlanmamalı.
Konşimento akreditifte son yükleme tarihi olarak belirtilen tarihten sonraki bir tarihi taşımamalı.
Konşimento yükleme tarihinden itibaren 21 gün içinde tevdi edilmeli.
Konşimentodaki malın detayı ordinodakinden farklı olmamalı.
Akreditifte gerekli olması nedeniyle, navlun miktarı muhakkak gösterilmeli.
Yükleme yazılı olandan farklı bir limanda yapılmış olmamalı.
Açık olarak resmi olmadığı halde, diğer çeşit konşimentolar ibraz edilmemeli, hazırlanmamalı.
Konşimentonun kaybolması durumunda armatör, alıcıdan banka teminat mektubu ister. Bunun sonucu olarak müşteriler teminat mektubu karşılığında, bankaya her 3 ayda bir faiz ödemek zorunda kalırlar. Türkiye'de genellikle 5 yılık teminatlar istenir.
Diğer bir çözüm ise mahkeme kararı ile kayıp ilanı çıkartmaktır. Böylece yeni konşimento çıkartılır. Fakat şahsi veya banka taahhüdü gerekebilir.
Yük gemiye fiilen yüklendikten sonra gemi kaptanı veya ikinci kaptan tarafından imzalanıp, geminin mührü ile mühürlendikten sonra yükleyiciye iade edilir. Yükte ya da ambalajda bir hasar varsa ve/veya yükü ilgilendiren hususlar bu nüshaya yazılıp, imzalanır. Bu nüsha ile yükün fiilen gemiye hangi durumda yüklendiği ispat edildiğinden, acente buna istinaden konşimentoyu yükleyiciye verir.
Acente tarafından imzalanan bu nüsha gemide kalır. Gemi kaptanı taşıma veya boşaltma esnasında, acente tarafından düzenlenmiş diğer evrakı (manifesto, konşimento vb.) elindeki bu nüsha ile kontrol eder.
Bu nüsha acentenin nezdindeki gemi dosyasına konulmak üzere tanzim edilip, yükleyicinin yükleme talimatı ve konşimentonun alınıp/satılamaz nüshası ile birlikte dosyada saklanır.
Liman sahasını kullanan her aracın ödediği kiradır. Ardiye ücreti kullanılan süreye paralel olarak gittikçe artar. Dolu konteynerin ardiyesini müşteri, boş konteynerin ardiyesini acente öder. Dolu olan ihracat konteynerlerinden ilk 3 gün ardiye alınmaz. Ancak konteyner tahliye limanına indiği andan itibaren, ardiye ücreti de çalışmaya başlar. Ardiye, liman idaresi tarafından talep edilen bir ücrettir.
İhracat-ithalat işlemleri ve gümrükleme
Taşıma türünün belirlenmesi ( kara / deniz / hava / demiryolu/ nehiryolu / boru hattı/ kombine taşımacılık )
Taşıma yönetimi ve taşıyıcı seçimi
Taşıma sözleşmesi ve kapsamının belirlenmesi
Taşıma belgeleri hazırlama
Uluslar arası yasal mevzuat ve uygulamalar hakkında danışmanlık hizmeti
Operasyon ve sevk yönetimi
Maliyet planlaması
Sigortalama
Depolama
Elleçleme
Ambalajlama, barkod ve etiketleme
Vergi mevzuat ve işlemleri
Pazarlama
Müşteri ilişkileri yönetimi
Banka işlemleri
Bilişim teknolojilerini kullanarak tüm üniteler arasında koordinasyon ve iletişimin sağlanması.
Layner Taşımacılık. Tramp taşımacılığın aksine yükün değil hizmetin esas olduğu bu türde gemilerin kalkış varış ve aktarma limanları önceden belirlenmiştir. Gemiler bu limanlara önceden belirlenen tarihlerde uğrar ve yükleme boşaltma işlemlerini gerçekleştirir. Bu taşımacılık tarife esaslı olduğundan malını taşıtacaklar planlamalarını bu duruma göre önceden yapar ve geminin limana geldiği tarihte yüklerini taşıyıcı firmaya vererek gideceği yere malının ulaşmasını sağlarlar. Layner taşımacılığın en güzel örneği konteyner ve Ro-Rotaşımalarıdır. Konteyner taşımacılığı daha geniş ve ayrıntılı bir konu olduğundan başka bir yazımda bu konuyu derinlemesine inceleyeceğim.
Yukarıda belirtildiği üzere konşimento aynı zamanda bir taşıma sözleşmesidir doğal olarak taşıma şirketinin şartlarını içeren bu sözleşmenin tam metni konşimentoların arka yüzünde küçük puntolu harflerle matbu olarak yer alır. Bu sözleşmeler muhtelif uluslararası antlaşmalarla belirlenmiştir. Short form konşimentonun en belirgin özelliği
sözleşme metninin belgenin arka yüzünde yerelmasıdır. Arka yüzde yer alması gereken sözleşme metninin kaynağına on yüzde değinilmekle
yet inilmiştir bu özelliğinden dolayı bu tür konşimentoya
"Blank Back" (arkası bos) konşimento denir. Akreditifte aksine bir şart yoksa bankalar bu tür konşimentoları kabul eder.
2) Container Bills Of Lading
Konteynır, içine mal konularak kapatılan ve gümrükçe mühürlenen hafif metalden yapılma, dünya standartlarında belirlenmiş olcu ve tipleri olan büyük bir kutudur . Taşıma konteynırlarla yapılıyorsa buna uygun matbu formu bulunan konteynır konşimentosu düzenlenir malların gemi şirketince kontrol edilmesi söz konusu olmadığından konşimentodan mala ait ayrıntılar yükletenin beyanına göre yazılır. Bu hususu belirten ibare
"Shıpper's Load And Count" şeklindedir. Dolayısıyla konteynırlar ile sevkiyatı alıcı sadece güvendiği satıcılardan kabul etmelidir.
3) Liner Bill of Lading
Tarifeli sefer yapan gemilerle yapılan taşımacılıkta kullanılır. Tarifeli sefer yapan gemilerde kalkış/varış saatleri, uğrayacakları limanlar, yanaşacakları limanlara kadar her ayrıntı belirli ve düzenlidir. Ayrıca genellikle bir antlaşmaya taraf olduklarından bu antlaşmanın ortak hüküm ve kolaylıklarından yararlanırlar. Güvenli taşıma için tercih edilirler.
4) Through Bill of Lading
İki liman arasındaki denizden taşımanın uzantısında kara yolu ile taşıma da varsa (önce karayolu sonra denizyolu) ve tanzim edilen konşimento malın
bu tür aktarmalı taşımasını kapsıyorsa buna Through Bill of Lading (tek konşimento) denir. Benzer amaçlar için düzenlenen birleşik taşıma (Combıned Transport) konşimentoları da vardır. Fakat bunlar navlun komisyoncuları tarafından tanzim olunur ve taşıma süresince demir yolu olmayabilir oysa Through Bill of Lading'de mutlaka denizyolu parkuru bulunur ve belge gemi şirketi veya yetkili acentesi tarafından tanzim edilir.
5)Charter Party Bill of Lading
Yükleten, geminin tümünü veya bir bölümünü bir sefer için kiraladığında gemi şirketi ile Charter Party sözleşmesi yapar . Taşımanın ayrıntıları ve şarta bağlanan bazı riskler bu özel sözleşmeye tabıdır.
Bu durumda düzenlenen konşimentoya "Subject To Charter Party" kaydı konulur. Sözleşme belirli bir sure için yapılırsa buna "Time Charter", belirli bir sefer için yapılıyorsa da buna "Trip Charter" sözleşmeleri denir.
Bu tür konşimentoların bankalarca kabul edilmesi ancak akreditifte buna izin verilmesi şartıyla mümkündür. Hukuki nedenlerden dolayı bankalar bu tür konşimentoyu içeren vesaiki teminata almakta çekimser davranırlar,
zira charter party navlun sözleşmeleri iki taraf arasında yapılan özel bir sözleşmedir. Bu nedenle genel esasların üzerinde olup, anlaşmazlık halinde öncelik taşırlar. Alıcı sözleşme ayrıntılarından haberi olmadığı için herhangi bir sorunda sözleşmenin bir maddesi alıcının aleyhine çalışabilir. Navlun ödenmediğinde gemi sahibinin mallara el koyma hakkı vardır.
6)Non-Negotiable Bill of Lading (Ciro Edilemez Konşimento)
Bazı durumlarda konşimentolar birkaç el değiştirebilir sonuçta konşimento geminin varışında alıcın eline gelmeyebilir varış limanında malın teslim işleminin gecikmeli olmamamsı için bazı denizcilik isletmelerince geliştirilen non-negotıable kullanılır. Bu belge doğrudan malın alıcısı adına düzenlenir. Ciro edilemez. Belge temsil ettiği malların alıcıya teslimi sorun yaratmaz.
7) Combined-Transport Bill of Lading(Birlesik Taşıma Konşimentosu)
Bu belge, birden fazla (Multimodal) taşıma aracı ile gerçekleştirilen ve taşıma sürecinde denizyolu bulunmasında şart olmayan bir taşımaya ait konşimentodur. Navlun komisyoncuları veya adına cto "Combined Trasport Operator" denen işletmecilerce düzenlenir.
Normal deniz konşimentolarında görülen yükleme ve boşaltma limanlara ait boşluklar yerine, bu belgede teslim alma yeri (place of receipt) teslim etme yeri (place of delivery) haneleri görülür. Çünkü taşımanın özelliği itibariyle bu yerlerin liman olması gerekmez. Bu belgenin çift amaçlı kullanımı için "Combined Transport Or Port To Port Shıpment Bill of Lading" (Birleşik Taşıma Ve Limandan Limana Taşıma Konşimentosu) formu da mevcuttur.
Formda her iki taşıma türü için kullanılmak üzere yükleme limanı, boşaltma limanı, teslim alma yeri ve teslim etme yeri haneleri bulunur.
Belge limandan limana taşımayı kapsıyorsa deniz konşimentosu niteliğinde olacağından gemi şirketince düzenleceği tabiidir.
8) Tanker Bill of Lading (Tanker Konşimentosu)
Ham petrol, sıvı yakıt ve kimyevi maddelerin taşımasında kullanılan tankerler için düzenlenen konşimentolardır.
Dökme/sıvı yükün taşıması nedeniyle, işin gereğine göre özel ibareler ve şartlar taşır.
9)2. Kaptan Makbuzu (Mate's Receipt)
Gemiye yüklenen mallara ait bir makbuzdan ibarettir. Malları temsil etmediği için mallar üzerinde tasarruf yetkisi vermez. Konşimento tanzimine kadar geçici bir belgedir. Yükleten bu belgeyi gemi acente sına ibraz ederek konşimento ile değiştirir. Aktarmasız taşımalarda aynı gruba dahil şirketler arasındaki alım-satım işlerinde konşimento yerine kullanılabilir.
IATA; emniyetli, güvenli ve ekonomik hava ulaşımını sağlayabilmek amacıyla havayolları arası bir kuruluş olarak 1945 yılında Havana, Küba'da kurulmuştur. Kuruluşunda IATA'nın sadece 31 ülkeden 57 üyesi vardı. Şimdi ise dünya genelinde 140 ülkeden 270'in üzerinde üyeye sahiptir. Modern IATA, ilk uluslararası tarifeli uçuşun yapıldığı, 1919 yılında kurulan "International Air Traffic Association"un devamıdır.
FIATA, hükümet dışı teşkilat statüsüne sahip olup 150 ülkede yaklaşık 40,000 yük komisyoncusu ve lojistikfirmasını temsil etmektedir. FIATA, BM Ekonomik ve Sosyal Konsey'de istişari statüye sahiptir.
Amaçlar ;
FlATA'nın temel amaçlan aşağıdaki gibidir
Dünyadaki taşıma işleri komisyonculuğu endüstrisini birleştirmek,
Ulaştırma ile ilgili uluslararası kuruluşların toplantılarına sektörü temsilen iştirak etmek ve sektörelçıkarları korumak ve tanıtmak,
Yayınlar, duyurular ve broşürler v.b. yoluyla taşıma işleri komisyoncularının hizmetlerini kamuoyuna,ticaret ve sanayi dünyasında duyurmak,
Tek tip dokümanlar ve standart ticaret koşulları yaratarak taşıma işleri komisyoncuları tarafından verilenhizmetlerin kalitesini iyileştirmek,
Taşıma işleri komisyoncularının mesleki eğirim ihtiyaçlarına ve mesuliyet sigortasıile ilgili konularda yardımcıolmak, elektronik veri değişimi (EDI) ve barkod gibi teknolojilerin kullanılmasınısağlamak
FIATA FCT (Forwarders Certificate of Transport)
FWR (FIATA Warehouse Receipt)
FBL (negotiable FIATA Multimodal Transport Bil of Lading)
FWB (non-negotiable FIATA Multimodal Transport Waybill)
FIATA SDT (Shippers Oeclaration for the Transport of Dangerous Goods)
FIATA SIC (Shippers Intermodal Weight Certificate)
FFI (FIATA Forwarding Instructions)
Söz konusu Konvansiyona taraf olan 47 ülke bulunmaktadır. Almanya, Avusturya, Belçika, Lüksemburg, Fransa, Hollanda, İtalya, İspanya, Portekiz, Danimarka, Finlandiya, Birleşik Krallık, Yunanistan, İsveç, İrlanda, Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Ermenistan, Gürcistan, Macaristan, Makedonya, Norveç, Litvanya, Letonya, Moldova, Polonya, Romanya, Rusya, Ukrayna, Slovakya, Slovenya, İsviçre, Türkiye, Bosna – Hersek, Sırbistan-Karadağ, Kazakistan, Kırgızistan, Fas, Tunus, Beyaz Rusya, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, İran, Azerbaycan.
İhracata herhangi bir kısıtlama veya yasaklama getirmeye hangi kurum yetkilidir?
95/7623 sayılı ihracat rejimi kararının 3. maddesi; gerekli hallerde bir malın ihracatına kısıtlama veya yasaklama getirmeye Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Bakanlığı yetkili kılmıştır.
Mal mukabili ödeme (CAG)
Vesaik mukabili ödeme (CAD)
Akretif (letter of credit)